Historia bowlingu

Bowling ma długą i bogatą historię, a obecnie jest jednym z najbardziej popularnych sportów na świecie. W latach trzydziestych XX wieku w dziecięcym grobie w Egipcie brytyjski antropolog Sir Flinders Petrie odkrył zestaw przedmiotów, które według niego służyły do prymitywnej formy gry w kręgle. Jeśli miał rację, to historia bowlingu sięga 3200 roku p.n.e.
Według oceny niemieckiego historyka Williama Pehle początki bowlingu w jego kraju są datowane mniej więcej na 300 rok n.e. Istnieją znaczące dowody na to, że pewna forma bowlingu była modna w Anglii w 1366 roku, kiedy to król Edward III miał zakazać tego sportu, chcąc by jego oddziały skupiły się na łucznictwie. Jest rzeczą prawie pewną, że bowling cieszył się popularnością za rządów Henryka VIII.
Do tego czasu istniało wiele odmian gier z kręglami oraz gier, w których kulę rzucano w przedmioty inne niż kręgle. Sugerowałoby to, że gry te rozwijały się z upływem czasu, od dawniejszych czasów.
W Europie Zachodniej istniało i nadal istnieje wiele odmian dziewięcio-kręglowych. Prawdopodobnie należą do nich włoskie bocce, francuski petanque oraz brytyjskie bowls.
Angielscy, holenderscy i niemieccy osadnicy niewątpliwie przewieźli własne odmiany kręgli do Ameryki. Najwcześniejszą wzmiankę o tej dyscyplinie w amerykańskiej literaturze pięknej można znaleźć w twórczości Washingtona Irvinga, kiedy Rip Van Winkle podrywa się zbudzony łoskotem upadających kręgli. Pierwsza w Ameryce stała lokalizacja do gry w kręgle prawdopodobnie powstała z myślą o bowls w Nowym Jorku na terenie Battery Park. Pomimo że obszar ten znajduje się obecnie w centrum dzielnicy finansowej, mieszkańcy Nowego Jorku nadal nazywają ów mały skrawek ziemi Bowling Green.
W Ameryce dyscyplina ta miała swoje lepsze i gorsze okresy. Prawo stanu Connecticut z 1841 roku zdelegalizowała wszelkie tory do kręgli, nadal „gry w 9 słupków”, prawdopodobnie dlatego, że bowling w znacznym stopniu wiązał się z hazardem. Problem ten jednak, jak to bywa, ukazał jej popularność. Wielu wielkich przemysłowców utworzyło tory do gry w swoich rezydencjach.
Nie ma pewności co do tego, gdzie wyewoluował bowling, czyli odmiana dziesięcio-kręglowa, ale na początku XX wieku był juz szeroko rozpowszechniony w wielu stanach, jak Nowy Jork, Ohio oraz na zachodzie aż po Illinois. Szczegóły, takie jak ciężar kul oraz wymiary kręgli, różniły się w zależności od regionu. To jednak zmieniło się, kiedy właściciel lokalu Joe Thum zebrał przedstawicieli różnych regionalnych klubów do bowlingu. Dnia 9 września 1895 roku w Beethoven Hall w Nowym Jorku utworzono Amerykański Kongres Bowlingu. Krótko potem ustanowiono wspólne standardy i można było organizować większe krajowe zawody.
Pomimo że kobiety uprawiały bowling w drugiej połowie XX wieku, Amerykański Kongres Bowlingu był tylko dla mężczyzn. Dopiero w 1917 roku w St. Louis powstał Międzynarodowy Kongres Bowlingu Kobiet (Women’s International Bowling Congress). Zachęcone przez właściciela kręgielni Dennisa Sweeneya kobiece liderki z całego kraju, biorące udział w turnieju, postanowiły utworzyć Narodowy Związek Bowlingu Kobiet (Women’s National Bowling Association).
Mniej więcej w tym samym czasie technologia związana z bowlingiem poczyniła wielki krok naprzód. Kule wytwarzano głównie z bardzo twardego lignum vitae (drewna gwajakowca). W 1905 roku użyto pierwszej gumowej kuli, „Evertrue”, a w 1914 roku firma Brunswick Corporation z sukcesem wypromowała kulę Mineralite, zachwalając jej „tajemniczy gumowy składnik”.
Gra, nareszcie zorganizowana według ustalonych standardów, zyskiwała na popularności. W 1951 roku przyczynił się do tego kolejny przełom technologiczny. Firma American Machine and Foundry Company (AMF, wówczas producent urządzeń dla przemysłu piekarniczego, tytoniowego i odzieżowego) wykupiła patenty automatycznego pinspottera Gottfrieda Schmidta i do końca 1952 roku przygotowała demonstracyjny model pinspotterów. Właściciel kręgielni nie musiał już polegać na chłopcach ustawiających kręgle, tak zwanych „pin-boys”.
Telewizja zaczęła transmitować bowling w latach pięćdziesiątych i popularność gry gwałtownie wzrosła. Transmisja stacji NBC z „Championship Bowling” była pierwszą telewizyjną transmisją bowlingu. Transmisje rozszerzały się o programy takie jak „Make That Spare”, „Celebrity Bowling” i „Bowling For Dollars.” Natomiast w 1961 roku ABC została pierwszą stacją, która transmitowała zawody Pro Bowlers Association. Eddie Elias, odnoszący sukcesy organizator, agent i przedsiębiorca, powołał do życia PBA i z jego przywództwem Pro Bowlers Tour stał się opoką transmisji sportowych stacji ABC, cieszącą się niezwykłą popularnością. Do tego dołączono transmisje Ladies Pro Bowlers Tour (obecnie Professional Women’s Bowling Association, PWBA) i miliony Amerykanów zainteresowały się tą dyscypliną.
Obecnie bowling cieszy się popularnością wśród 140 milionów ludzi w ponad 120 krajach na całym świecie.